ယခုနှစ်မှစ၍ ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခြင်း၊ နိုင်ငံတကာဘဏ္ဍာရေး ပတ်၀န်းကျင် တင်းကျပ်ခြင်း၊ အမေရိကန်နှင့် ဥရောပရှိ အဓိကဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများ၏ ဆိပ်ကမ်းဝယ်လိုအား ကျဆင်းခြင်းနှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ခိုင်မာမှုတို့ကြောင့် သိသိသာသာ နှေးကွေးသွားခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတိုးတက်မှုတွင်။ကမ္ဘာ့စစ်မှန်သော အတိုးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းနှင့်အတူ ထွန်းသစ်စနိုင်ငံများ၏ ပြန်လည်ဦးမော့လာမည့် အလားအလာများသည် ဆုတ်ယုတ်မှုများ မကြာခဏ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး ငွေကြေးဆိုင်ရာ စွန့်စားရမှုများလည်း များပြားလာကာ ကုန်သွယ်မှု တိုးတက်မှုသည်လည်း ပိုမိုနှေးကွေးလာသည်။နယ်သာလန်၏ စီးပွားရေး မူဝါဒ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှု ဗျူရို (CPB) ၏ အချက်အလက်များအရ 2023 ခုနှစ် ပထမလေးလတွင် တရုတ်နိုင်ငံမှလွဲ၍ အာရှထွန်းသစ်စနိုင်ငံများ၏ ပို့ကုန်ကုန်သွယ်မှု ပမာဏသည် တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် အနုတ်လက္ခဏာ တိုးလာကာ ကျဆင်းမှု ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာခဲ့သည်။ 8.3% အထိ။ဗီယက်နမ်ကဲ့သို့ ထွန်းသစ်စနိုင်ငံများ၏ အထည်အလိပ် ထောက်ပံ့ရေးကွင်းဆက်သည် ဆက်လက် ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသော်လည်း နိုင်ငံအသီးသီး၏ အထည်အလိပ်နှင့် အဝတ်အထည် ရောင်းဝယ်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်မှာ ပြင်ပဝယ်လိုအား အားနည်းခြင်း၊ တင်းကျပ်သော ချေးငွေအခြေအနေများနှင့် ဘဏ္ဍာငွေ ကုန်ကျစရိတ်များ မြင့်တက်လာခြင်းကဲ့သို့သော စွန့်စားရမှုများကြောင့် အနည်းငယ် ကွဲပြားသွားပါသည်။
ဗီယက်နမ်
ဗီယက်နမ်၏ အထည်အလိပ်နှင့် အဝတ်အထည် ကုန်သွယ်မှု ပမာဏ သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားသည်။ဗီယက်နမ်အကောက်ခွန်ဒေတာအရ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ဇန်နဝါရီလမှ မေလအထိ ကမ္ဘာသို့ ချည်မျှင်၊ အခြားအထည်အလိပ်များနှင့် အဝတ်အထည်များ စုစုပေါင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၄.၃၄ ဘီလီယံ တင်ပို့ခဲ့ပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် 17.4% ကျဆင်းခဲ့သည်။၎င်းတို့အနက် ပို့ကုန်ပမာဏမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၆၉ ဘီလီယံရှိပြီး ပို့ကုန်ပမာဏမှာ တန်ချိန် ၆၇၈၀၀၀ ရှိပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၂၈.၈% နှင့် ၆.၂% အသီးသီး လျော့ကျသွားကြောင်း၊အခြားသော အထည်အလိပ်နှင့် အဝတ်အထည်များ၏ စုစုပေါင်းပို့ကုန်တန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၂ ဒသမ ၆၅ ဘီလီယံဖြစ်ပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၁၅ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့သည်။ဆိပ်ကမ်းဝယ်လိုအား မလုံလောက်မှုကြောင့် အထည်အလိပ်ကုန်ကြမ်းနှင့် ကုန်ချောထုတ်ကုန်များအတွက် ဗီယက်နမ်မှ တင်သွင်းသည့် ဝယ်လိုအားမှာ သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားသည်။ဇန်နဝါရီလမှ မေလအထိ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ချည်၊ ချည်နှင့် အထည်များ စုစုပေါင်းတင်သွင်းမှုသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇ ဒသမ ၃၇ ဘီလီယံရှိပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၂၁ ဒသမ ၃ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းခဲ့သည်။၎င်းတို့အနက် ချည်၊ ချည်ထည်နှင့် အထည်များ တင်သွင်းမှု ပမာဏမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁.၁၆ ဘီလီယံ၊ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၈၈၀ နှင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅.၃၃ ဘီလီယံ အသီးသီးရှိပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် 25.4% 24.6% နှင့် 19.6% လျော့နည်းသွားပါသည်။
ဘင်္ဂလီ
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ အဝတ်အထည်တင်ပို့မှုသည် အရှိန်အဟုန်ဖြင့် တိုးတက်မှုကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ စာရင်းအင်းဗျူရို၏ ကိန်းဂဏန်းများအရ ဇန်နဝါရီမှ မတ်လအထိ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသည် အထည်အလိပ်ထုတ်ကုန်များနှင့် အဝတ်အစားမျိုးစုံကို ကမ္ဘာသို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁.၇၈ ဘီလီယံခန့် တင်ပို့ခဲ့ပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၂၂.၇ ရာခိုင်နှုန်း တိုးလာသော်လည်း တိုးတက်မှုနှုန်းမှာ နှေးကွေးခဲ့သည်။ ယမန်နှစ် အလားတူကာလနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၂၃ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်း ရှိသည်။၎င်းတို့အနက် အထည်အလိပ်ထုတ်ကုန်များ၏ ပို့ကုန်တန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၂၇၀ ခန့်ရှိပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၂၉.၅ ရာခိုင်နှုန်း လျော့ကျသွားကြောင်း၊အထည်တင်ပို့မှုတန်ဖိုးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁ ဒသမ ၅၁ ဘီလီယံခန့်ရှိပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် တိုးလာကာ ၂၄ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်း ရှိသည်။ပို့ကုန်အမှာစာများ ကျဆင်းမှုကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှ တင်သွင်းသည့် အထောက်အပံ့ဖြစ်သည့် ချည်ထည်နှင့် အထည်များ ထောက်ပံ့ရေး ထုတ်ကုန်များ၏ ဝယ်လိုအား ကျဆင်းခဲ့သည်။ဇန်နဝါရီလမှ မတ်လအထိ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ တင်သွင်းလာသော ကုန်ကြမ်းချည်ထည်နှင့် အထည်အလိပ်မျိုးစုံသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၇၃၀ ခန့်ရှိပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် 31.3% ကျဆင်းကာ တိုးတက်မှုနှုန်းမှာ တူညီသည်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက 57.5 ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကျဆင်းခဲ့သည်။ မနှစ်ကကာလ။ယင်းတို့အနက် သွင်းကုန်ပမာဏ၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ရှိသည့် ချည်ကြမ်းတင်သွင်းမှုပမာဏမှာ တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၃၂ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်း သိသိသာသာ လျော့ကျသွားပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ သွင်းကုန်ပမာဏ ကျဆင်းရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းရင်းလည်း ဖြစ်သည်။
အိန္ဒိယ
ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး နှေးကွေးမှုနှင့် ဝယ်လိုအား ကျဆင်းမှုတို့ကြောင့် အိန္ဒိယ၏ အဓိက အထည်အလိပ်နှင့် အဝတ်အထည် ထုတ်ကုန်များ၏ တင်ပို့မှု အတိုင်းအတာသည် အမျိုးမျိုးသော လျှော့ချမှုကို ပြသခဲ့သည်။2022 ခုနှစ် ဒုတိယနှစ်ဝက်မှစတင်၍ terminal ဝယ်လိုအား ကျဆင်းလာခြင်းနှင့် ပြည်ပလက်လီရောင်းချမှု များပြားလာခြင်းနှင့်အတူ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အထည်အလိပ်နှင့် အဝတ်အထည်များ တင်ပို့မှုသည် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံဖြစ်သည့် အမေရိကန်နှင့် ဥရောပသို့ စဉ်ဆက်မပြတ်ဖိအားပေးခံနေရသည်။စာရင်းဇယားများအရ 2022 ခုနှစ် ဒုတိယနှစ်ဝက်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အထည်အလိပ်နှင့် အဝတ်အထည်များ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂသို့ တင်ပို့မှုသည် 23.9% နှင့် 24.5% အသီးသီး ကျဆင်းသွားခဲ့ပါသည်။ယခုနှစ်အစပိုင်းမှစပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အထည်အလိပ်နှင့် အဝတ်အထည်တင်ပို့မှုမှာ ဆက်လက်ကျဆင်းခဲ့သည်။အိန္ဒိယစက်မှုလက်မှုနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ အချက်အလက်များအရ အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ဇန်နဝါရီလမှ မေလအထိ ကမ္ဘာသို့ ချည်၊ အထည်၊ အထည်၊ ကုန်ပစ္စည်းနှင့် အဝတ်အထည် အမျိုးအစားမျိုးစုံဖြင့် စုစုပေါင်း တင်ပို့မှု စုစုပေါင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၄ ဒသမ ၁၂ ဘီလီယံဖိုး လျော့ကျသွားကြောင်း၊ 18.7%။၎င်းတို့အနက် အထည်အလိပ်နှင့် ပိတ်ချောထုတ်ကုန်များ၏ ပို့ကုန်တန်ဖိုးမှာ သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး ဇန်နဝါရီလမှ မေလအထိ တင်ပို့မှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄.၅၈ ဘီလီယံနှင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၁၆၀ အသီးသီးရှိကာ တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၂၆.၁% နှင့် ၃၁.၃% လျော့ကျသွားကြောင်း၊အဝတ်အထည်၊ ကော်ဇောနှင့် ဓာတုဖိုက်ဘာ အထည်အလိပ်များ တင်ပို့မှု ပမာဏသည် ၁၃ ဒသမ ၇ ရာခိုင်နှုန်း၊ ၂၂ ဒသမ ၂ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၁၃ ဒသမ ၉ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီး ကျဆင်းခဲ့သည်။2022-23 (ဧပြီ 2022 မှ 2023 ခုနှစ် မတ်လ) ကုန်ဆုံးသည့်ဘဏ္ဍာရေးနှစ်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ စုစုပေါင်း အထည်အလိပ်နှင့် အဝတ်အထည်ထုတ်ကုန်များ ကမ္ဘာသို့ တင်ပို့မှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ 33.9 ဘီလီယံရှိပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် 13.6% လျော့ကျသွားခဲ့သည်။၎င်းတို့အနက် ချည်မျှင်အထည်များ တင်ပို့မှုပမာဏမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀.၉၅ ဘီလီယံသာရှိပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၂၈.၅% လျော့ကျသွားကြောင်း၊အထည်တင်ပို့မှုပမာဏမှာ အတော်လေးတည်ငြိမ်နေပြီး ပို့ကုန်ပမာဏသည် တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် 1.1% အနည်းငယ်တိုးလာပါသည်။
Türkiye
Türkiye ၏ အထည်အလိပ်နှင့် အဝတ်အထည် တင်ပို့မှုမှာ ကျုံ့သွားခဲ့သည်။ယခုနှစ်မှစ၍ Türkiye ၏စီးပွားရေးသည် ဝန်ဆောင်မှုစက်မှုလုပ်ငန်း၏ လျင်မြန်စွာပြန်လည်ကောင်းမွန်လာမှုကြောင့် ကောင်းသောတိုးတက်မှုရရှိခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ဖိအားမြင့်မားမှုနှင့် ရှုပ်ထွေးသော ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးအခြေအနေနှင့် အခြားအချက်များကြောင့် ကုန်ကြမ်းနှင့် ကုန်ကြမ်းဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာပြီး စက်မှုကုန်ထုတ်မှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမှာ နိမ့်ကျနေဆဲဖြစ်သည်။ထို့အပြင် ရုရှား၊ အီရတ်နှင့် အခြားသော အဓိကကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံများနှင့်အတူ ပို့ကုန်ပတ်ဝန်းကျင် မငြိမ်မသက်ဖြစ်မှုများ မြင့်တက်လာပြီး အထည်အလိပ်နှင့် အဝတ်အထည်များ တင်ပို့မှုမှာလည်း ဖိအားများအောက်တွင် ရှိနေသည်။Türkiye စာရင်းအင်းဗျူရို၏ အချက်အလက်များအရ Türkiye ၏ အထည်အလိပ်နှင့် အဝတ်အထည် တင်ပို့မှုသည် ဇန်နဝါရီလမှ မေလအထိ ကမ္ဘာသို့ စုစုပေါင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၃.၅၉ ဘီလီယံရှိပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၅.၄ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ချည်ထည်၊ အထည်နှင့် အချောထည် ထုတ်ကုန်များ၏ ပို့ကုန်တန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅.၅၂ ဘီလီယံရှိပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ၁၁.၄% လျော့ကျသွားကြောင်း၊အဝတ်အထည်နှင့် အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများ တင်ပို့မှုတန်ဖိုးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈.၀၇ ဘီလီယံအထိ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် 0.8% ကျဆင်းခဲ့သည်။
စာတိုက်အချိန်- ဇွန်လ ၂၉-၂၀၂၃